E-miras geliyor, mal kaçırmaya çalışan borçlular yandı.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın bir süredir üzerinde çalıştığı Tapu Yasa Taslağı önümüzdeki günlerde Başbakanlık’a sevk edilecek. Bir dizi yeni düzenleme getiren taslakla getirilen en önemli değişikliklerden birisi de e-miras yöntemi.
Cumhuriyet / Ankara– Taslağa eklenen bir madde ile ölen kişinin varisleri otomatik olarak tapu üzerinde gösterilecek. Yani bir kişiye ölen babasından bir mal kalmış ise tapu TC kimlik numarası üzerinden giderek bu mal üzerinde kimlerin mirasçı olduğunu belirleyip malı onların üzerine geçirecek.
Bu yöntemle, Türkiye’nin birçok bölgesinde halen uygulanan mirasın sadece erkek çocuklara bırakılması uygulaması da sona erecek. Düzenlemeyle kendisine miras kalan kişinin yeşil kartı varsa, kişi kimlik numarasından tespit edilecek kartı iptal edilecek.
Taslak yasalaşırsa uygulama süreci şöyle işleyecek: “Nüfus müdürlükleri tarafından, ölen kişiler arasında taşınmazı bulunanlardan Tapu ve Kadastro Bilgi Sistemi’nde TC kimlik numarası kayıtlı olanların, güncel nüfus kayıtlarının ilgili tapu müdürlüklerine gönderilmesi üzerine, tapu müdürlüğü görevlilerince hak sahibi mirasçılar ve miras payları tespit edilerek mirasçılık belgesi düzenlenecek. Sulh hukuk mahkemeleri ve noterliklerce verilen mirasçılık belgeleri taşınmazın bulunduğu ilgili tapu müdürlüğüne gönderilecek. Mahkemeler, noterlikler ve tapu müdürlükleri tarafından verilen mirasçılık belgelerine göre taşınmazın resen elbirliği mülkiyeti şeklinde tescili yapılacak. Nüfus kayıtlarının mirasçılık belgesi verilmesi konusunda yeterli bulunmaması ya da mirasçılık belgesi verilmesinin bilirkişi incelemesi yapılmasını, tanık dinlenmesini gerektirmesi ya da yabancılık unsuru taşıması gibi yargılamayı gerektiren durumlarda tapu müdürlüğünce mirasçılık belgesi verilmeyecek.”
Bakanlık yetkilileri Türkiye’de 9.5 milyon yeşil kartlı olduğunu anımsatarak uygulamayla bu sayının önemli oranda azalacağını söyledi. Ölen yurttaşların ölüm tarihleri üzerinden onlarca yıl geçmesine karşın, gerekli miras intikallerin yapılmaması nedeniyle, tapu kütüğündeki kayıtların doğru tutulamadığını belirten kaynaklar, aynı nedenle devlet alacaklarının tahsilinin geciktiğini, yeşil kart ve doğrudan gelir desteği gibi uygulamalarda sorunlar yaşandığını belirtti.
Bu uygulama tapu bilgilerinin güncellenmesi açısından yerinde bir uygulama olmakla birlikte mahiyetinde bir çok sorunu da getirecektir. Sorun daha çok geçmişte vefat etmiş ama ailesi tarafından tapu intikalleri mirasçılarına yapılmış dolayısıyla veraset ve intikal vergileri ödenmemiş taşınmazlar nedeniyle hak sahiplerinin yüklü para cezaları ile karşılaşmasına sebep olacak. Bu uygulamanın Devlete ek bir gelir getireceği kesin,
Yine geçmişte yetersiz bilgiler nedeniyle veya mübadele ile gelenlere verilen soyad almadan ölenlerin mal varlıklarının kimlere intikalen kalacağı bir sorun biz avukatların bu tür davalarla yıllarca uğraşıp bir arpa boyu yol alamadığımız durumlar çok olmuştu, bakalım Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü bu konumdaki taşınmazları hangi hak sahiplerine intikal ettirecekler. Burada bir çok mağduriyet yaratılabilir.
İcra borçluları için bu kötü bir haber zira icra borçlusunun müteveffadan kalan mirası adına Tapuda tescil ettirmediği sürece, mirasa konusu mal müteveffanın üzerinde kaldığı için bu mal varlığını bilmeyen alacaklılar özellikle bankalar sürekli aciz vesikaları almak zorunda kalıyorlardı. Borcu tahsil edemedikleri için bu uygulama ile kişi istemese bile müteveffadan kalan miras malları direk adına tapuda tescil olacak bu durumda tapuya gelecek haciz müzekkeresi derhal işleme konacak ve borçlunun miras yoluyla kalan mal varlığına veya borçlunun hissesine haciz şerhi işlenecek. Alacaklılar yönünden yararlı bir uygulama olmak durumunda, hacizlerin düşürülmemesi veya yenilenmesi yararlı olacaktır.
Veraset ilamı önceleri Sulh Hukuk mahkemelerinden alınıyordu. 6217 sayılı Yargı Hizmetlerinin Hızlandırılması Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 14. maddesi ile ve Noterlik Kanunu’na eklenen 71/A, 71/B ve 71/C maddeleri ile gerçekleşen değişik 1 Ekim 2011 tarihinde yürürlüğe girdiğinden artık Noterlerde Veraset ilamı verebilmekteler. Şimdi bu müeseselerin yanına Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü de dahil olmaktadır. Gerçi bu konu yapılan düzenlemede daha ayrıntılı hale getirilecektir. O nedenle içeriğini tam bilmediğimiz bu hususta yorumu yasalaşmadan sonra yapmakta yarar görüyorum.
Her uygulama gibi bu uygulamanın da pratik yarar ve zararları olacaktır. Mirası red, vasiyetnamenin uygulanması gibi sorunlar uygulama ortaya çıktıkça ve yasalaşma sonrası daha netleşecektir.
Ancak sonuç olarak devletin bir nizam içerisinde var olan bilgileri belirli bir düzenek dahilinde elinin altın tutması zaten yasal bir olgudur. Yapılan olmayan bir tapuyu var etmek değildir ancak eskimiş ve güncelliğini yitirmiş kayıtların bir kez ve kapsamlı elden geçirilmesine sebep olacak bu uygulama hukuki yönden yararlıdır. Tapu Sicil kayıtları güncellenecektir. En azından bu yönüyle yararlıdır, diye düşünüyorum. 21.12.2011
AV. OSMAN DÜZGÜN