EŞLERİ KAMUDA VE FARKLI BİR KURUMDA ÇALIŞANLAR NE YAPACAK ;

Bu durumda olanların izlemesi ve davalarında ileri sürmeleri gereken savunma ve iddia şu olmalıdır.
(Kamu Hastaneleri Birliği ve Halk Sağlığı Kurumu eş mazereti taleplerinde kamu için ve özel için hep aynı şablonu kullandı yıllarca Stratejik personel ve eskiden 7. fıkra şimdi 6. fıkra hükmünü red gerekçesi olarak kulandı. )

Oysa ;

Devlet Memurlarının Yer Değiştirmek Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmelikte “Özel Yönetmelikler” başlıklı 28. md. sondan bir önceki cümlede “Özel Yönetmeliklerde bu Yönetmeliğe aykırı hükümler yer alamaz.” hükmü mevcuttur.

08.08.2016 tarihli 2016/9097 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile ( 01.09.2016 tarih ve 29818 sayılı RG de yayımlanmıştır ) Devlet Memurlarının Yer Değiştirmek Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmeliğin 14. maddesine ( Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşları Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinin 20. Maddesinin dayanağı bu Genel Yönetmelik maddesidir) ;
“Genel sağlık bakımından önemi haiz sağlık personeli hakkında özel yönetmelikte düzenleme yapılması kaydıyla birinci fıkranın (d) bendine ilişkin farklı usul ve esaslar belirlenebilir” fıkrası eklenmiştir.
Bundan amaçlanan ise ; Kardeşim benim doktorlarım açtıkları davarları kazanıyorlar eş mazereti nedeniyle ben doğuya, mahrumiyet bölgelerine doktor gönderemiyor. Benim elimi güçlendirin
Bu Bakanlar Kurulunca da kabul görmüş olacak ki Ana Çerçeve Yönetmeliğe bu eklemeyi yaptılar . dolayısıyla 14. maddenin (d) bendine ilişkin Sağlık Bakanlığının farklı bir usul ve esas getirebileceğinin önündeki engeli kaldırdılar. Zira 28. madde ne diyordu “ Özel yönetmeliklerde
( Sağlık Bakanlığı Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği özel yönetmeliktir) bu yönetmeliğe aykırı hükümler yer alamaz”

14. maddenin ( d) bendi neyi düzenliyor;
“ d) Kamu personeli olmayan eşinin, talep edilen yerde başvuru tarihi itibarıyla son iki yıl içinde 360 gün sosyal güvenlik primi ödemek suretiyle kendi adına veya bir hizmet akdi ile işverene bağlı olarak çalışmış ve halen çalışıyor olması halinde bu durumda olan eşin bulunduğu yere(………)atanması suretiyle yapılabilir.”
Bu şekilde 14’ncü maddenin neyi düzenlediğini görüyoruz eşleri özel sektörde çalışanlar aleyhine özel yönetmelikte ana çerçeve yönetmeliğe aykırı hükümler yer alabilir, sonucuna ulaşıldı.

Bizi bu noktaya getiren tarihi sürece geri dönüp bir bakalım ;
04.04.2015 gün ve 29316 sayılı Resmi Gazete ile Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşları Atama ve
Yer Değiştirme Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 8’nci maddesi ile
Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşları Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinin 20. Maddesinde değişiklik yapıldı. Madde ;

“MADDE 8 – Aynı Yönetmeliğin 20 nci maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Aile birliği mazeretine bağlı yer değişikliği
MADDE 20 – (1) Eşlerin ikisinin de Bakanlık veya bağlı kuruluşlarda kamu personeli olması hâlinde;
a) Astlık üstlük sıralaması esas alınarak astın görev yeri üste bağlı olarak değiştirilir. Üstlük astlık sıralaması; Bakanlık ve Bağlı Kuruluş Merkez Teşkilatı kadroları, il sağlık müdürü/halk sağlığı müdürü/genel sekreter, başkan, hastane yöneticisi, başhekim, eğitim görevlisi, başasistan, yan dal uzmanları, uzman tabipler, uzman diş tabipleri, tabipler, diş tabipleri ve diğer sağlık personeli şeklindedir.
b) Her iki eşin birinci fıkranın (a) bendindeki aynı sıralama grubunda yer alması halinde aile birliğinin D veya C hizmet grubu bir ilde sağlanması esastır. D veya C hizmet grubunda aile birliğinin sağlanamaması halinde; her iki eşin unvan ve branşında eşlerinin görev yaptığı ilin standardına göre doluluk oranı az olan ilde aile birliği sağlanır. Doluluk oranlarının da eşit olması halinde; aynı hizmet bölgesinde görev yapan eşlerden yer değiştirme talebinde bulunanın, farklı hizmet bölgelerinde görev yapan eşlerden ise üst hizmet bölgesinde görev yapan personelin görev yeri değiştirilir.
c) 16 ncı maddenin ikinci fıkrası ile 19, 21 ve 24 üncü maddelerine göre atanan personelin eşinin görev yeri değişikliği talebinde D veya C hizmet grubu şartı aranmaz. Bu Yönetmeliğin 16 ncı maddesinin birinci fıkrasına göre atanan personelin görev yeri değişikliği talebinde eşinin atanma tarihinden itibaren bir yıl içerisinde D veya C hizmet grubu şartı aranmaz.
ç) Eşleri, kadrosunun bulunduğu il dışında herhangi bir aile hekimi pozisyonunda görev yapanların yer değişikliği talepleri bu fıkra ile ikinci fıkra hükümleri çerçevesinde değerlendirilir.
(2) Eşlerin farklı kamu kurum ve kuruluşlarında kamu personeli olarak çalışması halinde;
a) Varsa eşinin kurumuyla yapılan protokol hükümleri uygulanır.
b) Eşleri, mevzuatı uyarınca zorunlu yer değiştirmeye tâbi olarak mülki idare amirliği, milli istihbarat, emniyet hizmetleri sınıflarından birinde görev yapanlar ile hâkim, savcı veya Türk Silahlı Kuvvetlerinde subay, astsubay, uzman jandarma, uzman erbaş veya uzman er olarak görev yapan personelin eşinin görev yaptığı yere ataması yapılır.
c) Yer değişikliği talebinde bulunan personelin eşinin görev yaptığı yerin kendi unvan ve branşında C veya D hizmet grubunda olması halinde eşinin görev yaptığı yere ataması yapılır. Aksi halde ilgili kurumla koordinasyon sağlanır. Eşinin görev yaptığı kurumun başka yerde teşkilatının bulunmaması, kadro veya mevzuatı açısından aile birliği mazeretine dayalı atanma imkânının olmaması halinde talebi değerlendirilir.
ç) Eşi, 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu kapsamında kurulan üniversitelerde öğretim üyesi olanların ataması eşinin görev yaptığı yere yapılır.
(3) Eşi, tıpta ve diş hekimliğinde uzmanlık mevzuatına göre uzmanlık veya yan dal uzmanlık eğitimi görmekte olanların yer değiştirme taleplerinde aslık üstlük, bölge ve hizmet grubu şartı aranmaz. Ancak, başvuru tarihi itibariyle eşinin kalan uzmanlık eğitim süresinin altı aydan fazla olması zorunludur.
(4) Personelin, milletvekili, belediye başkanı, muhtar veya noter olan eşlerinin bulunduğu yere yer değiştirme suretiyle ataması yapılabilir.
(5) Kamu görevlisi olmayan eşinin, atanma talep edilen yerde kesintisiz üç yıl sosyal güvenlik primi ödemek suretiyle kendi adına veya bir hizmet akdi ile işverene bağlı olarak çalışmış ve halen çalışıyor olması halinde, personelin yer değişikliği suretiyle ataması yapılır. Sosyal Güvenlik Kurumu kapsamında çalışanlardan askerlik süresini borçlanıp primlerini ödeyenlerin askerlikte geçen süreleri üç yıllık süre kapsamında değerlendirilir.
(6) Altıncı fıkra kapsamında yapılacak yer değiştirme işlemlerinde, kısa çalışma ödeneğinin ödenmesi ile askerlik nedeniyle işyeriyle ilişiği kesilenlerden askerlik dönüşü aynı ilde en geç iki ay içerisinde göreve başlanması halinde, müracaat tarihi itibariyle üç yıllık prim ödeme şartı aranmakla birlikte bulunduğu yerde üç yıllık kesintisiz prim ödeme şartı aranmaz.
(7) Stratejik personelin yer değiştirme taleplerinde bu maddenin ikinci fıkrasının (c) bendi ile beşinci fıkrası uygulanmaz.” şeklini aldı.

Bu mevcut değişiklik üzerine bir hanım doktor arkadaşımız, Danıştay 2, Dairesine 7’nci fıkrada geçen ve eşleri kamuda çalışan doktorlar aleyhine getirilen “ Stratejik personelin yer değiştirme taleplerinde bu maddenin ikinci fıkrasının (c) bendi(…..) uygulanmaz “ ibaresinin iptali için dava açtı. Danıştay 2. Dairesi 12.10.2016 tarihinde 2016/11793 sayılı Yürütmeyi Durdurma kararı verdi. DİDDK da bu karara karşı Sağlık Bakanlığı ve Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumunun yaptığı itirazı 04.05.2017 tarihinde 2017/455 sayılı kararı ile reddetti. Bu durum eşleri kamuda ve farklı kurumda çalışan tabiplerin eş mazeretine karşı bu taleplerinin red gerekçesi olan “ Stratejik personelin yer değiştirme taleplerinde bu maddenin ikinci fıkrasının (c) bendi(…..) uygulanmaz “ hükmünün askıya alındığını gösteriyordu.

Yine bu dönemde eşi özel sektörde çalışan bir başka hanım doktor arkadaşımız ise Danıştay 5. Dairesi nezdinde açtığı bir dava ile 20’nci maddenin 7’nci fıkrasında yer alan “ Stratejik personelin yer değiştirme taleplerinde bu maddenin (…….) beşinci fıkrası uygulanmaz” hükmünün iptalini istemiş ve Danıştay 5. Dairesi 15.06.2016 gün ve 2016/963 E-2016/3923 K sayılı ilamı ile eşleri özel sektörde çalışan doktorların lehine “ Stratejik personelin yer değiştirme taleplerinde bu maddenin (…….) beşinci fıkrası uygulanmaz” hükmünün iptaline karar verdiğinden
Bakanlık bunun üzerine Bakanlar Kurulunu devreye sokarak (08.08.2016 tarih ve 2016/9097 sayılı Bakanlar Kurulu karar ile ) Devlet Memurlarının Yer Değiştirmek Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmeliğin 14’ncü maddesine “Genel sağlık bakımından önemi haiz sağlık personeli hakkında özel yönetmelikte düzenleme yapılması kaydıyla birinci fıkranın (d) bendine ilişkin farklı usul ve esaslar belirlenebilir” hükmünü getirerek ve bunun devamında 30.09.2016 tarihli kendi yönetmeliğinde de değişikliğe giderek yönetmeliğin 20’nci maddesi;
Aile birliği mazeretine bağlı yer değişikliği
MADDE 20 – (Başlığı ile birlikte değişik:RG-4/4/2015-29316)
(1) Eşlerin ikisinin de Bakanlık veya bağlı kuruluşlarda kamu personeli olması hâlinde;
a) Astlık üstlük sıralaması esas alınarak astın görev yeri üste bağlı olarak değiştirilir. Üstlük astlık sıralaması; Bakanlık ve Bağlı Kuruluş Merkez Teşkilatı kadroları, il sağlık müdürü/halk sağlığı müdürü/genel sekreter, başkan, hastane yöneticisi, başhekim, eğitim görevlisi, başasistan, yan dal uzmanları, uzman tabipler, uzman diş tabipleri, tabipler, diş tabipleri ve diğer sağlık personeli şeklindedir.
b) Her iki eşin birinci fıkranın (a) bendindeki aynı sıralama grubunda yer alması halinde aile birliğinin D veya C hizmet grubu bir ilde sağlanması esastır. D veya C hizmet grubunda aile birliğinin sağlanamaması halinde; her iki eşin unvan ve branşında eşlerinin görev yaptığı ilin standardına göre doluluk oranı az olan ilde aile birliği sağlanır. Doluluk oranlarının da eşit olması halinde; aynı hizmet bölgesinde görev yapan eşlerden yer değiştirme talebinde bulunanın, farklı hizmet bölgelerinde görev yapan eşlerden ise üst hizmet bölgesinde görev yapan personelin görev yeri değiştirilir.
c) 16 ncı maddenin ikinci fıkrası ile 19, 21 ve 24 üncü maddelerine göre atanan personelin eşinin görev yeri değişikliği talebinde D veya C hizmet grubu şartı aranmaz. Bu Yönetmeliğin 16 ncı maddesinin birinci fıkrasına göre atanan personelin (Ek ibare:RG-30/9/2016-29843) eşinin görev yeri değişikliği talebinde eşinin atanma tarihinden itibaren bir yıl içerisinde D veya C hizmet grubu şartı aranmaz.
ç) Eşleri, kadrosunun bulunduğu il dışında herhangi bir aile hekimi pozisyonunda görev yapanların yer değişikliği talepleri bu fıkra ile ikinci fıkra hükümleri çerçevesinde değerlendirilir.
(2) Eşlerin farklı kamu kurum ve kuruluşlarında kamu personeli olarak çalışması halinde;
a) Varsa eşinin kurumuyla yapılan protokol hükümleri uygulanır.
b) Eşleri, mevzuatı uyarınca zorunlu yer değiştirmeye tâbi olarak mülki idare amirliği, milli istihbarat, emniyet hizmetleri sınıflarından birinde görev yapanlar ile hâkim, savcı veya Türk Silahlı Kuvvetlerinde subay, astsubay, uzman jandarma, uzman erbaş veya uzman er olarak görev yapan personelin eşinin görev yaptığı yere ataması yapılır.
c) Yer değişikliği talebinde bulunan personelin eşinin görev yaptığı yerin kendi unvan ve branşında C veya D hizmet grubunda olması halinde eşinin görev yaptığı yere ataması yapılır. Aksi halde ilgili kurumla koordinasyon sağlanır. Eşinin görev yaptığı kurumun başka yerde teşkilatının bulunmaması, kadro veya mevzuatı açısından aile birliği mazeretine dayalı atanma imkânının olmaması halinde talebi değerlendirilir.
ç) Eşi, 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu kapsamında kurulan üniversitelerde öğretim üyesi olanların ataması eşinin görev yaptığı yere yapılır.(1)
(3) Eşi, tıpta ve diş hekimliğinde uzmanlık mevzuatına göre uzmanlık veya yan dal uzmanlık eğitimi görmekte olanların yer değiştirme taleplerinde aslık üstlük, bölge ve hizmet grubu şartı aranmaz. Ancak, başvuru tarihi itibariyle eşinin kalan uzmanlık eğitim süresinin altı aydan fazla olması zorunludur.
(4) Personelin, milletvekili, belediye başkanı, muhtar veya noter olan eşlerinin bulunduğu yere yer değiştirme suretiyle ataması yapılabilir.
(5) (Değişik:RG-30/9/2016-29843) Kamu görevlisi olmayan eşinin, atanma talep edilen yerde başvuru tarihi itibarıyla son dört yıl içinde 720 gün sosyal güvenlik primi ödemek suretiyle kendi adına veya bir hizmet akdi ile işverene bağlı olarak çalışmış ve halen çalışıyor olması halinde, personelin yer değişikliği suretiyle ataması yapılır. Kendi adına çalışanlardan borçlarını yapılandıranlar ile atama talep edilen yer dışında sosyal güvenlik primleri ödenenlerden, atama talep edilen yerde iş yerinin faaliyette olduğunu ve bu işyerinde en az 720 gün çalıştığını belgelendirenlerin talepleri de değerlendirmeye alınır. (Ek cümle:RG-3/6/2017-30085) Ancak, sosyal güvenlik prim ödeme gün sayısı stratejik personel bakımından iki katı olarak uygulanır ve stratejik personelin atanma talep ettiği yerin 5 ve 6 ncı hizmet bölgesi veya C ve D hizmet grubu il olması şarttır.
(6) (Değişik:RG-30/9/2016-29843) Stratejik personelin yer değiştirme taleplerinde bu maddenin ikinci fıkrasının (c) bendinin birinci cümlesi ile beşinci fıkrası uygulanmaz.
(7) (Mülga:RG-30/9/2016-29843)

şeklini almıştır. Geldiğimiz aşamada son durum budur.

Kamu için değişen şey nedir.
Bakanlar kurulunca 08.08.2016 tarih ve 9097 sayılı karar ile Sağlık Bakanlığına sadece 14’ncü maddenin (d) bendine ( bu bend eşleri özel sektör de çalışanlar içindir) ilişkin farklı bir düzenleme yapma yetkisi verilmiştir. Dolayısıyla 28’nci maddenin “Özel Yönetmeliklerde bu Yönetmeliğe aykırı hükümler yer alamaz” .hükmüne aykırı olarak eşleri kamuda ve farklı bir kurumda çalışanlar için red gerekçesi olarak ileri sürülen 6’ncı fıkra hükmü hakkında daha önce Danıştay 2. Dairesi 12.10.2016 tarihinde 2016/11793 sayılı Yürütmeyi Durdurma kararı da verildiğinden ve Özel Yönetmeliklerde bu Yönetmeliğe aykırı hükümler yer alamaz açık kuralı karşısında eşleri kamuda ve farklı bir kurumda çalışanlar için getirilen engelin hiçbir hukuki dayanağı yoktur.
6’ncı fıkranın 7’nci fıkradan tek farkı “(c) bendinin birinci cümlesi” hükmüdür. Danıştay 2. Dairesi 27.02.2017 gün ve 2016/14817 sayılı bizim son dayandığımız kararında da bu değişikliği yerinde bulmuş olmalı ki buna ilişkin YD talebini reddetmiştir. Ancak ana çerçeve yönetmeliğin 28’nci maddesi hükmüne açıkça aykırı olarak getirilen bu hükme idare mahkemelerinin itibar etmemeleri gerekmektedir.

Eşleri kamu personeli olanlar için red gerekçesi olarak ileri sürülen “ Stratejik personelin yer değiştirme taleplerinde bu maddenin ikinci fıkrasının (c) bendinin birinci cümlesi….uygulanmaz “ hükmü açıkça Devlet Memurlarının Yer Değiştirmek Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmelikte “Özel Yönetmelikler” başlıklı 28. md. sondan bir önceki cümlede “Özel Yönetmeliklerde bu Yönetmeliğe aykırı hükümler yer alamaz.” hükmüne aykırıdır.
Eşleri kamu personeli olan ve farklı kurumlarda çalışan doktor arkadaşların eş mazereti nedeniyle naklen atanma talepli davalarında Savunma yaparken bu hususa da dayanmalarını tavsiye ederim. 22.07.2017
Av. OSMAN DÜZGÜN